Bezpośrednim skutkiem postępującej globalizacji jest rozwój transportu multimodalnego. Aby był on skuteczny należy dysponować sprawnym taborem samochodowym, kolejowym, morskim i lotniczym. Kluczowe znaczenie ma również odpowiedni stan i dostępność infrastruktury różnych gałęzi transportu.

Czym jest transport multimodalny?

Transport multimodalny polega na przemieszczaniu towarów z wykorzystaniem minimum dwóch odrębnych gałęzi transportu opierający się na jednej umowie. Niebagatelny wpływ na rozwój tego systemu transportowego miało zastosowanie w latach 60-tych ubiegłego wieku  kontenerów we wszystkich gałęziach transportu. Skonteneryzowane ładunków było efektem rosnącej masy towarów będących przedmiotem handlu zagranicznego. Trudności, z jakimi spotykano się w trakcie czynności przeładunkowych, wymusiły stworzenie dużych jednostek ładunkowych, które mogłyby pomieścić drobne partie frachtów, wymagających kosztochłonnych i czasochłonnych manipulacji przeładunkowych. Rewolucja kontenerowa objęła najpierw transport morski, później lądowy. Bez niej bardzo trudne byłoby realizowanie usługi „door to door”. Rozwój transportu multimodalnego zapewnia ulepszenie i usprawnienie przesyłu produktu od producenta do klienta, zminimalizowanie czasu dostarczenia produktu oraz zmniejszenie kosztów transportu.

Należy zaznaczyć, że kluczowym elementem systemu transportu multimodalnego jest operator, którym może być spedytor, logistyk lub przewoźnik drogą morską, powietrzną lub samochodową. Jest to osoba odpowiedzialna za ładunek od przejęcia go, aż do momentu wydania uprawnionej osobie. Operatorów transportu multimodalnego dzieli się na pośrednich, czyli takich którzy potrzebują podwykonawców i bezpośrednich będących właścicielami własnej floty komunikacyjno-transportowej. Dzięki operatorowi aranżacja przewozów jest dużo bardziej efektywna.

Transport multimodalny z wiadomych względów nie zawsze wygląda taka samo. Na jego przebieg ma wpływ odległość między nadawcą i odbiorcą oraz dostęp do infrastruktury poszczególnych gałęzi transportu. Dzielimy go między innymi ze względu na rodzaj użytych jednostek ładunkowych (kontenerowy, pojemnikowy, naczepowy i typu „double stack”) i charakter użytych środków transportowych. Wyróżnia się:

  • przewozy samochodowo-kolejowe,
  • przewozy samochodowo-wodne,
  • przewozy samochodowo-kolejowo-wodne,
  • przewozy samochodowo-lotnicze,
  • przewozy samochodowo-kolejowo-lotnicze,
  • przewozy samochodowo-morskie,
  • przewozy kolejowo-morskie,
  • przewozy samochodowo-kolejowo-morskie.

Tabory wykorzystywane w transporcie multimodalnym

W dążeniu do celów transportu multimodalnego niezbędna jest standaryzacja jednostek ładunkowych i normalizacja maszyn przewozowych i transportowych. Jeśli chodzi o maszyny przewozowe to tabor morski do transportu multimodalnego stanowią kontenerowce, których załadunek odbywa się systemem pionowym. Fracht morski może odbywać się również dzięki semikontenerowcom obsługującym kierunki o słabszym strumieniu potoków skonteneryzowanej masy ładunkowej. Na wodzie znaczenie mają również rorowce służące do przewozów ładunków tocznych o poziomym systemie przeładunkowym. Z kolei tabor samochodowy stanowią samochody ciężarowe składające się z dwóch części – ciągnika siodłowego i naczepy kontenerowej będącą stalową konstrukcją ramową złożoną z dwóch dźwigarów podłużnych i dwóch lub trzech dźwigarów poprzecznych, umieszczoną na trzech osiach.

Tabor kolejowy tworzą wagony-platformy posiadające stalową konstrukcję ramową wagony kontenerowe, które nie posiadają podłogi, ścian bocznych ani dachu. Tymczasem w skład taboru lotniczego w transporcie multimodalnym wchodzą samoloty typu Cargo (ok. 100 ton) i samoloty pasażerskie z lukami ładunkowymi (od 2 ton do 16).

Odpowiednia infrastruktura

Czynnikiem, który jest w stanie zwiększyć wykorzystanie transportu multimodalnego do przewozu ładunków jest odpowiedni stan i dostępność infrastruktury różnych gałęzi transportu. Nie powinno to dziwić, bowiem to właśnie infrastruktura decyduje o możliwościach przewozowych taboru kolejowego, samochodowego, lotniczego, morskiego. Z tego powodu ważna jest analiza stanu infrastruktury i możliwości jej ulepszania.