Proces transportowy — co to jest

Branża transportowa jest jedną z podstaw gospodarki globalnej. Przewóz towarów zapewnia możliwość dystrybucji towarów niezależnie od miejsca produkcji i miejsca sprzedaży. Na czym polega proces transportowy? Jakie środki transportu wykorzystuje się do przewozu towarów? 

Definicja procesu transportowego

Proces transportowy to zbiór działań i operacji, które podejmuje się w celu przemieszczania towarów lub osób z jednego miejsca w drugie. Proces ten obejmuje wiele etapów i elementów, które muszą być skoordynowane, aby zapewnić skuteczne i bezpieczne przemieszczanie. Właściwe planowanie oraz wykorzystanie dostępnych narzędzi logistycznych pozwala spełnić oczekiwania klienta i wymagania prawne.

Proces transportowy jest kluczowym elementem łańcucha dostaw, który pozwala na dostarczenie towarów w określone miejsce i w wymaganym czasie. Wpływa na jego efektywność, koszty i jakość realizowanych usług. Co więcej, proces transportowy to nie tylko przemieszczanie towarów. Wiążą się z nim również inne logistyczne procedury, w tym magazynowanie, zarządzanie zapasami i obsługa klienta. Ważnym elementem całego procesu jest jego stałe usprawnianie, dzięki czemu uzyskuje się coraz efektywniejsze formy dostaw zarówno pod względem czasu, jak i bezpieczeństwa czy ceny dostawy. Optymalizację znacząco ułatwia wykorzystanie nowych technologii i systemów informacyjnych.

Elementy składające się na proces transportowy

Proces transportowy można podzielić na kilka etapów, które są wspólne dla przewozu wszystkich rodzajów towarów. Pierwszym z nich jest planowanie transportu, w ramach którego określa się cel przewozu, wybiera dostosowany do potrzeb środek transportu (pociąg, samolot, kontenerowiec czy samochód ciężarowy) oraz ostatecznie planuje się trasę i tworzy harmonogram procesu. 

Kolejnym krokiem w procesie transportowym jest załadunek towaru. Na tym etapie przygotowuje się ładunek do przewozu — w tym pakowanie i etykietowanie, a następnie fizycznie załadowuje się towar na wybrany środek transportu. 

Następną fazą procesu transportowego jest fizyczny przewóz towarów we wskazane przez klienta miejsce docelowe za pomocą wybranego środka transportu. Ważną częścią tego etapu jest monitorowanie stanu transportu w trakcie podróży. Pozwala to na kontrolę transportu w czasie rzeczywistym, co umożliwia płynne określanie czasu dostawy oraz znacząco zwiększa bezpieczeństwo przewozu. W celu monitorowania postępu przewozu zazwyczaj wykorzystywane są systemy GPS pozwalające na precyzyjne określenie lokalizacji środka transportu. 

Ostatnimi etapami procesu transportowego jest rozładunek towaru oraz jego odbiór przez klienta. Podczas rozładunku towaru w miejscu docelowym dokonuje się kontroli stanu towarów po przybyciu. Po tym formalnie przekazuje się towary odbiorcy i wypełnia się dokumentację związaną z transportem, w tym listy przewozowe i faktury. 

W ramach procesu transportowego znajduje się także zarządzanie dokumentacją transportową. Firma realizująca usługę przewozu zobowiązana jest do utrzymania i archiwizacji dokumentów transportowych oraz do zapewnienia zgodności z przepisami prawnymi i regulacjami.

Z jakich środków transportowych można skorzystać w procesie transportowym?

Na trasach o długości do 3 000 km najczęściej wykorzystuje się transport drogowy. Dzięki rozległej sieci dróg samochody ciężarowe pozwalają dostarczyć ładunek w dowolne miejsce. Niewątpliwą zaletą takiego rozwiązania jest niska cena za usługę, szybka dostawa oraz bogata oferta firm świadczących usługi transportu ciężarowego. 

W ramach transportu lądowego powszechnie korzysta się również z transportu kolejowego. Pociągi wykorzystywane są zazwyczaj na dłuższych transach, także kontynentalnych. Zapewniają przewóz dużej ilości towarów w ramach jednego składu. Fracht kolejowy jest stosunkowo tani, szybki, bezpieczny i ekologiczny. Jego wadą jest to, że dostarcza towary jedynie w miejsca dołączone do sieci szynowej. Pociągi sprawdzają się nie tylko na dłuższych odległościach międzykrajowych, ale także międzykontynentalnych. Przykładem są ekspresowe pociągi towarowe z Chin do Polski poruszające się Nowym Jedwabnym Szlakiem. 

W przypadku najdłuższych tras międzykontynentalnych, gdzie nie ma możliwości zastosowania transportu kolejowego ani drogowego korzysta się zazwyczaj frachtu morskiego. Jest to najpopularniejszy sposób dostawy towarów na dłuższych odległościach międzykontynentalnych. Transport morski jest stosunkowo tani, jednakże jest najwolniejszy spośród wszystkich środków transportu. Co więcej, jest najmniej przewidywalny w zakresie dokładnej daty dostawy. 

Najszybszą metodą dostawy towarów jest transport lotniczy. Pozwala on na przewóz ładunków na dużych odległościach w czasie krótszym niż 1 tydzień. Jego wadą jest jednak wysoka cena oraz ograniczona ładowność. Fracht lotniczy często jest stosowany w przypadku transportu cennych i szybko psujących się ładunków. 

Podsumowując warto wspomnieć także o transporcie multimodalnym. Polega on na wykorzystaniu co najmniej dwóch środków transportu w ramach jednego procesu transportowego. Sprawdza się w połączeniu np. transportu kolejowego i drogowego. W procesie transportowym wykorzystuje  kontenery, które pozwalają na bezpieczny przewóz ładunków oraz szybki przeładunek z jednego środka transportu na drugi. Transport multimodalny sprawdza się doskonale w zakresie optymalizacji procesu transportowego pod względem czasu i ceny przewozu.