Gwałtowny spadek wolumenu i morskich stawek frachtowych jako skutek szalejącej w Europie inflacji i zmniejszenia konsumpcji. Poprawa przepustowości na trasach morskich z Chin. Skrócenie czasu dostaw na kolejowej trasie z Chin. Chiny wyprzedzają obecnie Niemcy jako drugi największy na świecie eksporter samochodów. Kolejowy Szlak północny omijający Rosję nadal najlepszą trasą transportową z Chin. Rozluźnienie polityki covid w Chinach wielkim ułatwieniem dla transportu drogowego.

 

  1. Fracht morski

Według Bloomberg Economics, gospodarkę światową czeka najgorszy rok od 30 lat, przy czym Europa wpadnie w recesję na początku przyszłego roku, a USA sześć miesięcy później.

Wydatki konsumentów w Europie są na bardzo niskim poziomie z powodu wysokiej inflacji i rosnących kosztów życia, co skutkuje mniejszym popytem na towary skonteneryzowane.

Stawki za fracht kontenerowy nadal spadają, a stawki przewozowe z Azji do Europy spadły w ciągu tygodnia o kolejne 15 %, do poziomu 1.700 USD/ FEU. Przewoźnicy podają nawet wartości 1550-$1600/ FEU. Branża spodziewa się, że po świętach stawki spot spadną poniżej 1500 USD/ FEU. Obserwuje się gwałtowny spadek wolumenu.

Na trasie Azja-Europa, firmy żeglugowe nie osiągają zysków i są pod presją kosztów operacyjnych. Odwołanie rejsów pozostaje najważniejszym środkiem zapobiegającym gwałtownemu spadkowi stawek frachtowych.

Jeśli popyt znacznie spadnie, branża żeglugowa może przystąpić do wojny cenowej. Niektórzy rozpoczęli ją już 2 miesiące temu. Firmy żeglugowe odnotowały spore zyski w ciągu ostatnich 2 lat i są teraz w stanie walczyć o udział w rynku przy znacznie obniżonych stawkach spotowych.

W międzyczasie drożność na trasach znów się poprawiła, ponieważ zmniejszyły się wąskie gardła i zatory związane z pandemią. Według firmy analitycznej Sea Intelligence, punktualność i terminowość dostaw wzrosła w październiku o 6,6 % i wynosi obecnie 52 %. Średni czas opóźnienia, który pozostaje niezmiennie poniżej granicy 6 dni, również zmniejszył się z 0,31 dnia do 5,56 dnia.

Obecnie 8 % globalnego ruchu morskiego jest zatłoczone, w porównaniu do szczytowego poziomu  14 % w 2021 roku. Zatłoczenie w żegludze kontenerowej zmniejszyło się gwałtownie w 2 kolejnych miesiącach br.

Chińska polityka covid została niedawno złagodzona po największych w historii protestach anty-covid. Chiny wchodzą obecnie w erę post-covid. Ze względu na malejący handel, chińskie władze wysyłają do Europy przedstawicieli, aby zawalczyć o nowych klientów. Jest jednak mało prawdopodobne, aby wpłynęło to na popyt spedycyjny, gdyż zapasy w Europie są wysokie, a zwiększenie wolumenu ładunków wymaga czasu.

 

  1. Kolejowe przewozy towarowe

Wraz ze spowolnieniem gospodarczym w Europie spadła również liczba pociągów z Chin do Europy. Stacja Duisburg na początku pandemii przyjmowała średnio 60 pociągów z Chin tygodniowo, obecnie liczba ta spadła prawie o połowę. Duża polska firma logistyczna oświadczyła, że liczba jej kolejowych frachtów spadła w listopadzie br. o 75 % r/r.

Spadek ilości frachtów i złagodzenie zatorów komunikacyjnych spowodowało skrócenie czasu dostaw. Z głównych chińskich stacji kolejowych (Chongqing, Chengdu, Xi’an, itd.) do Małaszewicz w Polsce podróż trwa około 12 dni.

W obliczu malejącego popytu na tradycyjne ładunki kontenerowe do Europy, pociągi Chiny-Europa przenoszą swoją uwagę na transport samochodów napędzanych nową energią (zwanych również samochodami na paliwa alternatywne).

China Railway ogłosiła we wrześniu br., że nowe samochody energetyczne mogą być transportowane koleją przy użyciu JSQ (Railroad Car Carrier) lub kontenerów.

Chiny wyprzedziły obecnie Niemcy jako drugi największy na świecie eksporter samochodów. W pierwszych 10 miesiącach br. wyeksportowano prawie 2,6 mln samochodów, jest więcej niż w całym 2021 roku. W październiku br. całkowity eksport spadł o 0,3 %, natomiast eksport samochodów wzrósł o 60 % do 352 000 sztuk. Ponadto Europa jest największym rynkiem zbytu dla chińskich samochodów. Wiele stacji kolejowych (takich jak Zhengzhou, Chengdu, Chongqing, Xi’an, Wuwei, Shanghai, Wuhan) uruchomiło specjalne pociągi do eksportu samochodów z nową energią. Czas tranzytu koleją wynosi około 18 dni i może obsłużyć szybko zmieniający się rynek europejski. Przypomnijmy, że pociąg do Europy powstał w 2013 roku, aby ułatwić szybką dostawę smartfonów produkowanych w Chongqing.

Wielkość ładunków z Chin do Rosji i Azji Środkowej pozostaje na wysokim poziomie, co w znacznym stopniu pomogą wielu chińskim firmom kolejowym przetrwać globalny kryzys żeglugowy. Dwustronny handel między Rosją a Chinami wzrósł o 30 % (r/r) w pierwszych 10 miesiącach br. osiągając 129 mld USD.  Rosja oczekuje, że w 2023 roku wolumen ten przekroczy 200 mld dolarów. Intensyfikacja handlu prowadzi do dużego zapotrzebowania w żegludze z Chin do Rosji. Jednak w perspektywie średnioterminowej niemożliwe jest rozszerzenie możliwości żeglugowych na wybrzeżu dalekowschodnim. Z tego powodu Rosja widzi potrzebę dużych inwestycji w infrastrukturę kolejową i jej renowację. Obecnie Koleje Rosyjskie ogłosiły plany budowy 4 nowych przejść kolejowych na granicy z Chinami oraz modernizację tych już istniejących.

Korytarz środkowy (Chiny-Kazachstan/Uzbekistan-Azerbejdżan-Turcja/Morze Czarne-Europa) w krótkim okresie (kilka lat) nie będzie dobrą alternatywą. Ładunki muszą być wielokrotnie przeładowywane, a infrastruktura na tej trasie jest przestarzała i załadowcy skarżą się na niewystarczającą ilość miejsc parkingowych, oraz zbyt powolną pracę służb celnych.

Alternatywna trasa przebiegająca przez Pakistan i Iran nie stanie się możliwą opcją przed 2030 rokiem.

Na chwilę obecną najlepszą trasą pozostaje tradycyjny szlak północny omijający Rosję. Polska jest natomiast najważniejszym krajem tranzytowym dla pociągów Chiny-Europa.

 

  1. Transport drogowy

Obecnie czas dostawy door-to-door w transporcie drogowym z Chin do Europy wynosi 21-30 dni. Ze względu na wąskie gardła na granicy Rosji i Chin, większość ładunków do Europy opuszcza Chiny przez granicę chińsko-kazachską. Kontrola ładunków e-commerce w Polsce jest nadal bardzo rygorystyczna i długotrwała. Wjazd z Białorusi do Polski jest wolny i trwa do 1,5 miesiąca, a przekroczenie granicy między Polską a Białorusią zajmuje 2-4 dni.

Stawki frachtów z Kazachstanu do Europy wzrosły w ostatnim tygodniu z powodu ograniczonych zezwoleń na wjazd do UE i złej pogody. Ponadto popyt na ładunki drogowe do Rosji jest wysoki, więc kierowcy wolą jechać do Rosji niż do Europy.

Wraz z rozluźnieniem chińskiej polityki covidowej przekraczanie granicy Chin będzie szybsze, ze względu na mniejszą potrzebę testów i dezynfekcji. Jest również zgoda na większą ilość jeżdżących przyczep. Może to doprowadzić do skrócenia czasu tranzytu i obniżenia stawek frachtowych. Branża jest przekonana, że transport ciężarowy ma świetlaną przyszłość, ponieważ może osiągnąć transport od drzwi do drzwi i dobrze pasuje do towarów niebezpiecznych, baterii, przedmiotów magnetycznych, towarów o dużej wartości itp.