Aktualne stawki frachtowe. Sytuacja na morzu, kolei i drogach. Chiny gromadzą zapasy zboża i odnotowują rekordowo niski eksport towarów. Spowolnienie w gospodarce skutkuje zwolnieniami i cięciem płac.

1.  Fracht  morski

Stawki frachtu morskiego z Chin do Europy spadają nadal w szybkim tempie. Oczekuje się, że stawki z Chin do zachodnich Stanów Zjednoczonych, wynoszące obecnie około 1400 USD/ FEU, pozostaną stabilne, gdyż są poniżej średnich kosztów. Firmy żeglugowe nie będą realizować wysyłek które nie gwarantują zysku. Anulowanie rejsów jest nadal głównym środkiem podejmowanym przez firmy żeglugowe w celu ustabilizowania stawek frachtowych z Chin do Europy. Spadki stawek notuje się od początku 2022 r. Chociaż wielu klientów zwróciło się o zmianę długoterminowych umów w celu uzyskania lepszych (niższych) stawek, większość dużych klientów nadal trzyma się podpisanych kontraktów. Podobnie przedsiębiorstwa żeglugowe nie zwracały się do klientów posiadających umowy długoterminowe o podwyższenie stawek w latach ubiegłych, kiedy to stawki rosły. Pomogło to firmom żeglugowym utrzymać dobre zyski w pierwszych 3 kwartałach br.

Najnowsze stawki frachtowe (Chiny-Europa) przedstawiają się następująco:

– CCFI (China Containerized Freight Index) spadł do 2689,82 z 2894,69 11 listopada, spadek o 7,1%.

-SCFI (Shanghai Containerized Freight Index) w dniu 11 listopada br. pokazują, że
Szanghaj – Europa: $1,478/TEU, spadek o $285 lub 16.17% tydzień do tygodnia.

Szanghaj – Morze Śródziemne: $2,061/TEU, spadek o $161 lub 7.2% tydzień do tygodnia.

-WCI (World Container Index) firmy Drewry spadł o 9% do 2.773,49 USD za kontener 40ft w tygodniu 10 listopada, co oznacza spadek o 70% w porównaniu z tym samym tygodniem w 2021 r.

Szanghaj – Rotterdam: 3 126 dolarów, -15 proc. (W zeszłym tygodniu było to 3684 USD/ FEU)

Szanghaj – Genua: 3 494 USD/ FEU, -15 proc. (W zeszłym tygodniu było to 4087 USD/ FEU),

Drewry przewiduje mniejsze obniżki stawek w skali tygodnia w ciągu najbliższych kilku tygodni.

Wraz ze spowolnieniem gospodarczym firmy logistyczne (takie jak C.H.Robinson, FedEx, Geodis) rozpoczęły zwolnienia i cięcia płac. Niektóre chińskie firmy spedycyjne od połowy listopada br. pozwalają swoim pracownikom iść na urlop, przy czym przez pierwszy miesiąc pensje są wypłacane jak zwykle, ale od drugiego miesiąca już tylko w 80%. Zagraniczne magazyny e-commerce również doświadczają spadku zamówień. Eksperci branżowi przewidują, że rynek spedycyjny pozostanie słaby w IV kwartale br. i II kwartale przyszłego roku, a ożywienie nastąpi dopiero pod koniec II kwartału 2023 roku.

2. Transport kolejowy

Popyt w Europie jest słaby, spadające stawki za fracht oceaniczny utrudniają wzrost popytu na fracht kolejowy. Transport kolejowy jest obecnie znacznie szybszy niż fracht morski. Ze stacji chińskich do Małaszewicz potrzeba średnio 11-12 dni, a do Duisburga 17 dni. W niektórych regionach (w Chinach) odbiór towarów jest utrudniony ze względu na ograniczenia Covid-19.
Do 8 listopada br. przez port kolejowy Khorgos przejechało ponad 6000 pociągów Chiny-Europa/Azja Środkowa. A przez port kolejowy Alashankou w pierwszych 10 miesiącach tego roku przejechało 5.193 pociągów, co dało wzrost o 7%  r/r.
Trasa północna, która omija Rosję, jest nadal głównym szlakiem kolejowym z Chin do Europy. W 2021 roku przetransportowano nią 1,5 mln TEU. Korytarz środkowy, który mija Morze Kaspijskie, jest uważany za drugą najlepszą opcję transportu lądowego z Chin do Europy. W pierwszym kwartale 2022 r. przez Kazachstan do portów Aktau i Kuryk nad Morzem Kaspijskim wysłano prawie 20 tys. TEU. Zakładając, że popyt nadal będzie rósł, roczne wysyłki przez Środkowy Korytarz mogą osiągnąć 80 000 TEU w 2022 r., co jest już bardzo bliskie maksymalnej przepustowości (100 000-120 000 TEU) tej trasy ze względu na ograniczoną liczbę statków na Morzu Kaspijskim i słabą organizację. Według EBOR, nawet jeśli tylko 10% ładunków zostanie przekierowanych ze szlaku północnego do środkowego korytarza, bezpośrednie inwestycje wymagane do rozwoju infrastruktury w środkowym korytarzu wyniosą około 3,5 mld euro.
Pierwszy pociąg z rozkładem jazdy na całej długiej trasie z Xi’an w Chinach do Duisburga w Niemczech przyjechał 6 listopada br.
Podróż na dystansie 9 908 km trwała 11 dni, 1 godzinę i 35 minut. Jest to kamień milowy w zarządzaniu terminowością i punktualnością pociągów.

3. Transport drogowy

W 2021 roku wąskie gardło transportu drogowego znajdowało się na odcinku Kazachstan/Chiny i Rosja/Chiny, ponieważ przekraczanie granicy było utrudnione przez prewencję Covid-19. Jednak w tym roku, przy wciąż trwającej wojnie między Ukrainą a Rosją oraz sankcjach między UE a Rosją,  przesunęło się ono na granicę polsko-białoruską. Największe przejście drogowe Koroszczyn-Brześć jest zakorkowane od prawie miesiąca. Kierowcy czekają dziesiątki godzin na przekroczenie granicy. Polscy urzędnicy orzekli, że zator wynika z powolnego rozpatrywania procedur celnych po stronie białoruskiej.
Polska strona również kontroluje znacznie więcej ciężarówek niż kiedyś, co utrudnia przepływ towarów. Po strajku ostrzegawczym 8 listopada br. władze próbują w ciągu miesiąca wprowadzić elektroniczny system kolejkowy, aby poprawić wydajność. Geopolityka może być długotrwałym zagrożeniem dla transportu drogowego między Chinami a Europą. Specjaliści branży szacują, że transport drogowy będzie nadal preferowany przez towary E-commerce i produkty o wysokiej wartości.
Od 5 listopada br. całkowity import i eksport towarów w Alashankou Road Port osiągnął 300, 400 ton w tym roku, co stanowi rekordowy wzrost o 251,3% r/r.

*W październiku br. eksport Chin po raz pierwszy odnotował ujemny wzrost

Według China General Administration of Customs, łączna wartość importu i eksportu Chin w październiku br. wyniosła 511,59 mld USD, co oznacza spadek o 0,4%. Eksport spadł o 0,3% r/r, w porównaniu do wzrostu o 5,7% we wrześniu br. Ujemna stopa wzrostu to ewenement w ciągu 40 lat szybkiego rozwoju Chin.
Jednak w październiku br. eksport producentów samochodów osiągnął 337 000 sztuk, wzrósł o 12,3% m/m i 46% r/r. Eksport produktów związanych z energią (baterie litowe, fotowoltaiczne, produkty elektromechaniczne, magazynowanie energii) również wykazał znaczny wzrost.

*Chiny kupują duże ilości zboża

Chiny od kilku lat zaczęły gromadzić zapasy zboża. Ponieważ Zachód jest teraz politycznie przeciwko Chinom, Chiny obawiają się ewentualnych sankcji. Dodatkowo w ostatnich latach często dochodzi do klęsk żywiołowych, a niedobory żywności stają się coraz poważniejsze. W Europie rolnictwo również ucierpi z powodu braku gazu ziemnego, co powoduje zmniejszenie produkcji nawozów. Zapewnienie dostaw żywności jest dla Chin podstawową gwarancją ich bezpieczeństwa.

*Kazachstan staje się alternatywą dla Rosji

Firmy zagraniczne opuszczające rynek rosyjski są zainteresowane przeniesieniem działalności do Kazachstanu, który chce wykorzystać szansę na pobudzenie wzrostu gospodarczego.