Eksport do Chin – standardy i regulacje obowiązujące eksporterów

Rynek chiński należy do niezwykle atrakcyjnych z uwagi na wielką liczbę potencjalnych odbiorców, a także szybkie tempo wzrostu gospodarczego oraz stale rosnącą grupę osób zamożnych.

Chiny przystąpiły do Światowej Organizacji Handlu (WTO) w 2004 roku, wówczas również zdecydowanie zliberalizowały swoją politykę importową, a także szereg pozataryfowych narzędzi regulacji importu. Jednak w dalszym ciągu eksporterów obowiązują szczególne standardy oraz regulacje.

Stawki taryfowe

Wszystkie państwa, będące członkami WTO, a więc również Polska, mają status państw najwyższego uprzywilejowania. Posiadanie tego statusu powoduje, iż przy eksporcie do Chin obowiązują stawki, które należą do kategorii „most-favoured nation”.

Pięć Specjalnych Stref Ekonomicznych i Strefy Handlu Zagranicznego pozwalają na eksport do Chin przy wykorzystaniu specjalnych ulg oraz zwolnień z opłat celnych, a nawet umożliwiają w niektórych przypadkach całkowite zwolnienie z opłat celnych. Aby było to możliwe, chińskie organy celne muszą uznać importowane wyroby za ważne dla rozwoju istotnych dziedzin gospodarki w Chinach.

Jednak Chiny nadal utrzymują wysokie celne bariery na import towarów w sektorze przemysłu elektronicznego oraz samochodowego, które są przez to państwo szczególnie chronione.

Wartość celna

Wartość celna określana jest mianem ceny CIF towaru. W jej skład wchodzi cena kontraktowa, koszt opakowania oraz frachtu, a także ubezpieczenia oraz prowizji sprzedającego. Podczas eksportu do Chin należy liczyć się z oceną celnej wartości, jaka jest dokonywana przez chińskich celników, którzy w tym celu korzystają z bazy danych, wzorowanej na międzynarodowych i krajowych cenach określonego towaru. Najczęściej akceptowana jest cena, jaką określą chińscy importerzy, jednak musi się ona mieścić w poziomie, określonym w bazie danych. Natomiast kategoryzacja towarów jest dokonywana z zastosowaniem 10 cyfrowego kodu HS.

Podatki

Poza koniecznością opłacenia stawek celnych, eksporterzy muszą się liczyć również z obowiązkiem zapłaty podatku VAT. Podatek ten jest pobierany na granicy i wyliczany jest na podstawie wartości eksportowanych wyrobów po opłatach celnych. Podstawowa stawka podatku VAT to 17 %, jednak w przypadku niektórych towarów jest on niższy. I tak:

•         towary pierwszej potrzeby, a zatem paliwo czy żywność są opodatkowane stawką 13% VAT;
•         niewielkie firmy, których obroty nie przekraczają 1 mln RMB obciążone są pomniejszoną stawką podatku VAT wynoszącą od 4 do 6%, co zależy również od profilu ich działalności;
•         firmy z kapitałem zagranicznym są zwolnione z obowiązku zapłaty podatku VAT bądź korzystają ze znacznych ulg, jednak pod warunkiem, iż eksportują towary produkcji własnej w Chinach.

Nabycie praw do prowadzenia handlu zagranicznego oraz dystrybucji

Chiny z zasady ograniczają prawo do prowadzenia handlu zagranicznego. Wszystkie zagraniczne firmy, jakie działają w tym państwie mają obowiązek rejestracji swojej działalności dotyczącej importu oraz eksportu w Ministerstwie Handlu albo w jego agendach. Jeśli nie dopełnią tego obowiązku nie będą mogły rozpocząć czynności celnych. Ponadto, prawo do dystrybucji w Chinach, w odniesieniu do firm zagranicznych, dotyczy jedynie produkowanych przez nie w tym państwie towarów, zaś dystrybucja innych towarów może być dokonywana wyłącznie za pomocą lokalnego agenta.

Standardy jakościowe

W zakresie standardów jakościowych właściwym ministerialnym organem administracyjnym w Chinach jest State General Administration for Quality Supervision and Inspection and Quarantine (AQSIQ) czyli  Generalna Administracja Nadzoru Jakości, Inspekcji i Kwarantanny Chińskiej Republiki Ludowej. Odpowiada ona za jakość krajową, kontrolę towarów, certyfikację, akredytację, normalizację, a także za kontrolę towarów. Od roku 2003 obowiązuje w Chinach ujednolicony system certyfikacji obowiązkowej, który obejmuje 132 kategorie produktów, zgodny jest z nim także system certyfikacji „China Compulsory Certification” czyli CCC administrowany przez Certification and Accreditation Administration of China (CNCA) i będący jednocześnie jedynym systemem certyfikacji państwowej.

Znak jakości oraz bezpieczeństwa CCC jest przyznawany krajowym oraz importowanym z zagranicy produktom w zakresie danej kategorii. Żaden produkt, znajdujący się na liście CCC, nie może zostać wwieziony na terytorium Chin, jeśli nie będzie zgłoszony do znaku CCC oraz nie zostanie oznakowany. Proces badań i certyfikacji długotrwały, zazwyczaj trwa około 3 miesięcy, zaś koszt szacowany jest na od 5 000 do 15 000 dolarów. Odmiennym systemem certyfikacji objęte są jedynie urządzenia ciśnieniowe i pomiarowe.

Eksport do Chin – dokumentacja

Skompletowanie wymaganych do kontroli celnej dokumentów jest obowiązkiem importera chińskiego. W skład takiej dokumentacji wchodzi zazwyczaj:

•         konosament, czyli morski list przewozowy;
•         faktura;
•         lista załadowcza;
•         deklaracja celna;
•         polisa ubezpieczeniowa;
•         dokumenty specjalne, jeśli znajdują zastosowanie do konkretnego towaru – licencja importowa oraz certyfikat AQSIQ.

Tymczasowa odprawa

Towary, jakie są do Chin importowane celem prezentacji na targach czy wystawach, zwolnione są z opłat celnych oraz VAT-u, jednak muszą one zostać wywiezione z Chin w ciągu 3 miesięcy. Ponadto, organizator takich targów czy wystawy winien zgłosić nadejście eksponatów oraz aktywnie uczestniczyć w procedurze celnej. Jeśli natomiast eksponaty, jakie zostały objęte tymczasową odprawą, zostaną sprzedane po zakończeniu targów, urząd celny nałoży odpowiednie cło.

Komponenty i materiały

Komponenty, materiały, opakowania oraz części zamienne, które firma zagraniczna wykorzysta w Chinach celem produkcji nowych wyrobów, jakie są przeznaczone na eksport w czasie nie dłuższym niż jeden rok, są zwolnione z opłat celnych oraz podatku VAT. Jednak zagraniczne firmy mogą wystąpić również o wydłużenie tego okresu do dwóch lat, ponadto na własnym terenie mogą one założyć magazyn wolnocłowy. W takim magazynie składować mogą towary, będące w tranzycie czy części niezbędne do gwarancyjnych napraw towarów importowanych.

Obowiązkowa certyfikacja towarów

Towary pochodzące z eksportu do Chin, które ze względów bezpieczeństwa podlegają certyfikacji, winny zostać zaopatrzone w odpowiednie naklejki. Wszystkie produkty, jakie są do Chin importowane, muszą zatem posiadać oznaczenia, które podają nazwę produktu, kraj jego pochodzenia, nazwę oraz adres lokalnego dystrybutora, a także poszczególne składniki, nazwę producenta, datę produkcji i datę przydatności do spożycia.

Zakaz eksportu

Określone towary zostały także objęte przez chińskie władze zakazem eksportu. Na liście towarów zakazanych znajduje się:

•         broń, amunicja i materiały wybuchowe;
•         fałszywe papiery wartościowe i pieniądze;
•         materiały graficzne uznane przez władze Chin za szkodliwe dla kultury, polityki albo interesów;
•         trucizny oraz lekarstwa, jakie nie zostały dopuszczone do oficjalnej dystrybucji;
•         chore zwierzęta oraz rośliny, jakie pochodzą z obszarów, na których występują choroby;
•         niektóre środki spożywcze, które zawierają określone barwniki czy składniki, uznane przez władze Chin za szkodliwe dla zdrowia.

Ponadto do Chin nie wolno eksportować również odzieży używanej, odpadów radioaktywnych, samochodów z rynku wtórnego, materiałów siewnych, nawozów sztucznych i dodatków do pasz, a także antybiotyków używanych w hodowli. Ograniczeniami objęte są natomiast wyroby plastikowe oraz poliestrowe, komponenty do produkcji włókien sztucznych, bawełna oraz ubrania i przędza bawełniana, jak również część wyrobów stalowych.